Akademik Alija Džogović, dobitnik Plakete BNV
Akademik Alija Džogović, dugogodišnji profesor, pjesnik, znanstvenik, lingvista, antropolog, etnolog, istraživač, teoretičar savremene i tradicionalne bošnjačke književnosti i jedan od naznačajnijih onomastičara i dijalektologa Balkana, rođen je 1929. godine u Laholu kod Bijelog Polja, u Sandžaku.
Osnovnu školu završio je u Zatonu, a gimnaziju u Peći. Književnost i jugoslovenske jezike diplomirao je 1955. godine na Filozofskom fakultetu u Beogradu.
Prve stihove objavio je davne 1950. godine, još kao srednjoškolac. Iste godine dobija Prvu nagradu za poeziju na konkursu mladih pisaca Kosova.
U prvom poslijeratnom zborniku književnih radova “Kosmet piše i peva” zastupljen je sa više pjesama.
Od 1950. godine svoju poeziju objavljuje u stotinjak časopisa, listova i magazina.
Objavio je više knjiga iz oblasti onomastike (neke u okviru zbornika Onomatološki prilozi, u izdanju SANU, Beograd): Toponimija jugoslovenskog dela Prokletija 1983., Onomastika Dečana 1985., Onomastika severoistočnih ogranaka Prokletija 1986., Onomastika Ðakovice 1987., Onomastika Gore 1996., Onomastika plavsko-gusinjske regije 2009.), i veći broj veoma značajnih radova iz oblasti onomastike, dijalektologije, esejistike, književne teorije i kritike.
Osim rezultata u više oblasti, akademik Džogović se kao znanstvenik prepoznaje prema svom istraživačkom opusu iz narodne književnosti Goranaca, koji žive u egzotičnoj šarplaninskoj oblasti.
Stvaralaštvo akademika Alije Džogovića obuhvata sakupljenu i sistematiziranu dijalektološku građu za oblasti: Belo Polje, Vranište kod Dragaša, Đakovicu, Rožaje, Peštersku visoravan, Tutin i Novi Pazar.
Akademik Džogović se 1951. do 1970-godine bavio i novinarstvom kao honorarni dopisnik i saradnik više dnevnih listova i periodičnih publikacija, i iz ove oblasti je objavio veliki broj raznovrsnih radova i reportaža.
Za svoje književno stvaralaštvo akademik Alija Džogović je dobio brojne književne nagrade od kojih izdvajamo: Književnu nagradu mladih pisaca Kosova (1951), Specijainu nagradu Književnog kluba prosvetnih radnika Srbije (1973), Književnu nagradu “Lazar Vučković” (1970), Književnu nagradu “Sabit Užičanin” (1993).
Sa nekoliko pisaca svoje generacije, akademik Alija Džogović je u Peći osnivač i predsjednik Književnog kluba “Ivan Goran Kovačić”, a u Beogradu, u vrijeme studiranja, bio je član Kluba pisaca Beogradskog univerziteta, član Društva književnika Kosova, Književnog kluba “Karagač” u Peći, te član Udruženja pisaca Sandžaka. Također je bio član Udruženja folklorista Kosova i član Saveza udruženja folklorista Jugoslavije.
Noseći epitet priznatog znanstvenika, akademik Alija Džogović je učesnik više naučnih kongresa, simpozijuma i panela onomastičara, leksikologa, dijalektologa i folklorista nekadašnje SFR Jugoslavije.
O njegovom književnom i naučnom radu govori više od stotinu objavljenih prikaza, eseja i raznovrsnih novinarskih priloga, ali i zastupljenost u brojnim antologijama, udžbenicima i znanstvenim studijama.
Sa grupom pisaca u egzilu, osnovao je u Švedskoj Udruženje bošnjačkih pisaca u skandinavskim zemljama, sa sjedištem u Malmeu, a u okviru Udruženja pokrenuo je izdavačku djelatnost kao ediciju “Bihor” u kojoj je štampano više knjiga poezije, proze i naučnih radova.
Ovaj doajen bošnjačke književne teorije i esejistike je umijeću pisanja i čarima poezije podučavao brojne generacije mladih.
U zadnje dvije decenije, posebno poslije 2000. godine, radio je na afirmaciji književne tradicije, jezika i kulture Bošnjaka, na projektima reforme školstva i izrade novih nastavnih planova i programa za bošnjačku nacionalnu zajednicu na maternjem bosanskom jeziku u Sandžaku.
Kao jedan od najproduktivnijih autora sa naših prostora i šire, akademik Alija Džogović predložen je za dodjelu Plakete Bošnjačkog nacionalnog vijeća od strane Odbora za kulturu i informisanje i Odbora za obrazovanje, što je Izvršni odbor Vijeća jednoglasno prihvatio.
