JUBILEJ: Deset godina od ozakonjenja bosanskoga jezika u Srbiji
Ove 2015. navršilo se 10 godina od ozakonjena bosanskoga jezika u Srbiji (i u Crnoj Gori).
Naime, u tadašnjem Saveznom parlamentu SCG, dana 21. decembra 2005. godine, usvojen je Zakon o ratifikaciji Evropske povelje o regionalnim ili manjinskim jezicima, u kojem je bosanski jezik uvršten u 10 manjinskih jezika u službenoj upotrebi u Srbiji. Tome su predhodila dva veoma značajna događaja: utvrđivanje bosanskog jezika u Klasifikaciji maternjih jezika kod Statističkog Zavoda Srbije, a uoči priprema za popis stanovništva, za čije održavanje je bio neophodan zakon, koji sam predložio, tada u svojstvu saveznog poslanika u Vijeću republika, negdje u jesen 2001. godine.
Drugi važan događaj desio se 20. oktobra 2004. godine, održavanjem prvog Javnog časa bosanskog jezika, nakon 97. godina od njegove zabrane 4. Oktobra 1907. godine. Čas je školskim zvoncetom najavio rahmetli akademik Alija Džogović, a sam čas je, u osnovnoj školi “Dr. Ibrahim Bakić” u Ljeskovi, općina Tutin, održala učiteljica Fikreta Tutić. Za te potrebe bili su pripremljeni i u tajnosti otštampani udžbenici Bosanski jezik sa elementima nacionalne kulture za prvi i drugi razred osnovne škole u izdanju Centra za bošnjačke studije.
Prvi čas bosanskog jezika u OŠ “Dr. Ibrahim Bakić” u Ljeskovi
Redovna nastava bosanskog jezika kao izbornog nastavnog predmeta počela je početkom II polugodišta školske 2004/05. godine u 25. osnovnih škola u Novom Pazaru, Tutinu, Sjenici i Prijepolju. Tog 18. februara 2005. godine to je bila udarnija vijest od stravičnog cunamija koji je izazvao katostrofalni zemljotres u Indoneziji.
Iste 2005. godine, dana 23. decembra, na sjednici Savjeta Republike Srbije za nacionalne manjine, potvrđeni su bošnjačka nacionalna zastava i nacionalni blagdani sandžačkih Bošnjaka: 11. Maj – Dan bošnjačke nacionalne zastave, 20. Novembar – Dan Sandžaka i 11. juli – Dan sjećanja.
Narednih godina osnovan je časopis “Bošnjačka riječ”, ustanovljene su nacionalne nagrade i priznanja, kao i tradicionalne kulturne manifestacije. Izgrađena je zgrada Centra za bošnjačke studije, obnovljen heftičnik “Sandžačke novine”.
Prvi čas redovne nastave na bosanskom jeziku u OŠ “Avdo Međedović” u Novom Pazaru
Kruna tog procesa deasimilacije sandžačkih Bošnjaka bio je početak cjelokupne nastave na bosanskom jeziku, koja je počela 2. septembra 2013. godine, a koju u ovoj školskoj godini pohađa 12.093 učenika u 483 odjeljenja u 33 obrazovno-odgojne ustanove, a već treću godinu implementacije nastave nema u Prijepolju, Priboju i Novoj Varoši.
Sandžačkim Bošnjacima u Srbiji je neophodna regionalna samouprava, kako bi u budućnosti sačuvali svoj nacionalni, etnički i kulturni identitet i olakšano ostvarivali svoja individualna i kolektivna prava, kao i ekonomski razvoj Sandžaka, kao tradicionalne historijske pokrajine.
To će se i dogoditi u pregovaračkom procesu pristupanja naše zemlje Evropskoj uniji, a zašta je neophodno postizanje bošnjačkog nacionalnog konsenzusa u Sandžaku.
(Piše: Esad Džudžo / Izvor: “Bošnjačka riječ” br. 33-36)
